काठमाडौं, असार २७ – संघीय संसदमा भिजिट भिसा दुरुपयोग प्रकरण फेरि चुलिएको छ। राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति तथा सांसद रवि लामिछानेले विगतमा अमेरिकामा भिजिट भिसामा प्रवेश गरी नागरिकता लिएको विषयमा गृहमन्त्री रमेश लेखकले संसदमै प्रश्न उठाएका छन्।
गृहमन्त्री लेखकले प्रतिनिधिसभा बैठकमा बोल्दै लामिछानेको विगतको अमेरिका बसाइसँग सम्बन्धित प्रश्न उठाउँदै भने, “माननीय रवि लामिछानेज्यू भिजिट भिसामा अमेरिकामा जानुभएको हो? यदि होइन भने कुन भिसामा जानुभयो?लेखकले नैतिकताको सवाल उठाएका छन्।
उक्त अभिव्यक्तिसँगै लामिछानेको अघिल्लो अन्तर्वार्ताको भिडियोसमेत भाइरल बनिरहेको छ जहाँ उनले आफैँ अमेरिकामा भिजिट भिसाबाट प्रवेश गरेको स्वीकार गरेका छन्। सन् २०१३ मा ‘एसटिभी च्याट’ नामक कार्यक्रममा रविले भनेका थिए म अमेरिका भिजिट भिसामा गएको हुँ। पछि पढ्न पाइँदैन भनेपछि स्थायी आवास अनुमति (Permanent Residency)को लागि प्रक्रिया थालेँ।
यस घटनाले वर्तमान सरकार प्रतिपक्षी दल र नागरिकबीचको राजनीतिक संवादलाई तातो बनाएको छ। गृहमन्त्री लेखकले प्रश्न उठाएका छन् भिजिट भिसा लिई अमेरिका गएर स्थायी बसोबास गर्न मिल्छ? यदि मिल्दैन भने त्यो दुरुपयोग होइन त? साथै, लेखकले लामिछानेको पार्टीका नेताहरुले नैतिकताको पाठ पढाउन मिल्छ कि मिल्दैन भन्ने पनि संसदमा उठाएका छन्।
रास्वपाले यसलाई राजनीतिक प्रतिशोध भन्दै अस्वीकार गरेको छ। पार्टीले रविको अमेरिका बसाइको प्रसङ्ग पुरानो भएको र अहिले संसदमा उठाउनु ‘भ्रम फैलाउने प्रयास’ भएको दाबी गरेको छ। तर यस विवादले लामिछाने नेतृत्वको रास्वपाको नैतिकतामाथि प्रश्न उठाएको छ।
सांसदहरुले भने छानबिनको माग गरिरहेका छन्। गम्भीर विषय भएकाले संसदले अनुसन्धान समितिमार्फत सत्य तथ्य पत्ता लगाउनुपर्ने आवाज चुलिएको छ।
अमेरिकी अध्यागमन कानुन अनुसार, भिजिट भिसा (B-2) पर्यटक वा छोटो अवधि बसोबासका लागि मात्र मान्य हुन्छ।
यो भिसामा प्रवेश गरेपछि स्थायी बसोबासको प्रक्रिया सुरु गर्न वा काम गर्न पाइँदैन। यदि कसैले भिजिट भिसा लिएर अमेरिका प्रवेश गरी स्थायी बसोबास अथवा नागरिकता प्राप्त गरे भने त्यो भिसा दुरुपयोगको विषय हुनसक्छ।
यदि लामिछानेले अमेरिकी अध्यागमन नियमको उल्लंघन गर्दै स्थायी आवास वा नागरिकता लिएका थिए भने त्यो विषय नेपाल सरकारसमक्ष पनि संवेदनशील बन्न सक्छ। यति गम्भीर विषय संसदमा उठ्नु राजनीतिक भन्दा बढी कानुनी र नैतिक पक्षसँग गाँसिएको छ।
यो प्रकरणले नेपाली राजनीतिमा नैतिकताको गम्भीर बहस जन्माएको छ। जनता र मिडियाले अब नेताहरूमाथि गहिरो निगरानी गर्न थालेका छन्। रवि लामिछानेले आफैंलाई सफा र नयाँ राजनीतिको प्रतीक मानेका थिए तर यो विवादले त्यो छविमा अर्को धक्का पुर्याएको देखिन्छ।
संसदमा उठेको यो विषय अब संसदिय समिति, कानुनी निकाय र नागरिक समाजद्वारा निस्तारण हुने अपेक्षा गरिन्छ। संसदले यस्ता गम्भीर विषयहरूमा निष्पक्ष र प्रमाणसहितको निर्णय लिनु आवश्यक छ ।