शीख हसिनालाई ६ महिना जेल सजाय: अन्तर्राष्ट्रिय अपराध फैसलाले ल्यायो नयाँ मोड
असार १९, २०८२ । काठमाडौं दैनिक: संवाददाता
बंगलादेशकी पूर्व प्रधानमन्त्री एवं अवामी लिग पार्टीकी नेतृ शेख हसिनालाई अन्तर्राष्ट्रिय अपराध न्यायाधिकरण (International Crimes Tribunal – ICT) ले अदालतको अवमानना सम्बन्धी मुद्दामा दोषी ठहर गर्दै ६ महिनाको जेल सजाय सुनाएको छ। यो फैसलाले बंगलादेशको पछिल्लो राजनीतिक परिदृश्यलाई थप जटिल बनाएको छ।
बुधबार दिउँसो घोषित यो फैसला तीन सदस्यीय न्यायिक इजलासले सुनाएको हो जसको अध्यक्षता न्यायाधीश मो. गोलाम मोर्तुजा मोजुम्दरले गरेका थिए।
ढाका ट्रिब्युनका अनुसार सोही मुद्दामा गाइबान्धाको गोबिन्दगञ्जका शकील आकन्द बुलबुललाई पनि दुई महिनाको जेल सजाय सुनाइएको छ।
यो शेख हसिनाविरुद्ध सुनाइएको पहिलो फैसलाको रूपमा ऐतिहासिक मानिएको छ। गत वर्ष सरकार ढलेपछि देश छाडेर भारत गएकी हसिनाविरुद्धको यो पहिलो अदालती सजाय हो।
यस वर्षको जुन महिनामा अन्तर्राष्ट्रिय अपराध न्यायाधिकरणले शेख हसिनामाथि औपचारिक रूपमा मानवता विरुद्धका अपराधको आरोप लगाएको थियो। प्रमुख अभियोजक मोहम्मद ताजुल इस्लामका अनुसार, २०२४ मा भएको सरकारविरोधी जनप्रदर्शनमा हसिनाले “व्यवस्थित र हिंसात्मक हमला” गर्ने आदेश दिएकी थिइन्।
संयुक्त राष्ट्रसंघको मानव अधिकार कार्यालयको प्रतिवेदन अनुसार, २०२४ को जुलाई १५ देखि अगस्ट १५ सम्मको अवधिमा करिब १,४०० जना प्रदर्शनकारीको ज्यान गएको थियो। ती घटनाहरू शेख हसिनाको सत्ता पतनपछि पनि केही समयसम्म जारी रहेका थिए।
शेख हसिनाले आफूमाथिको सबै आरोप अस्वीकार गरेकी छन्। उनका कानुनी सल्लाहकार अमिर हुसैनका अनुसार, हसिना अदालतमा आफूमाथिको आरोप खण्डन गर्ने र आफूलाई निर्दोष सावित गर्न कानुनी दाबी प्रस्तुत गर्ने तयारीमा छिन् ।
२०२४ अगस्टमा सरकार ढलेपछि शेख हसिना भारत पुगिन्। हाल उनी नयाँ दिल्लीस्थित एक ‘सेफ हाउस’ मा बसेकी छन्। उनका छोरा पनि हालै भारत पुगेका थिए र आमासँग भेट गरेका थिए, जसलाई केही भारतीय र बंगलादेशी मिडियाले ‘राजनीतिक रणनीतिको हिस्सा’का रूपमा व्याख्या गरेका छन्।
शेख हसिनाको यो फैसलाले बंगलादेशको राजनीतिमा नयाँ तरंग ल्याएको छ। लामो समयसम्म सत्तामा रहेकी र राजनीतिक रूपले प्रभावशाली व्यक्तित्व भएकी हसिनाको भविष्य अब कानुनी लडाइँसँग जोडिएको देखिन्छ।
विश्लेषकहरू भन्छन् यो फैसलाले अवामी लिगको नेतृत्व संकटलाई गहिरो बनाउनेछ। यदि हसिना लामो समयसम्म देशबाहिरै रहने हो भने पार्टीले वैकल्पिक नेतृत्वको खोजी गर्नु पर्नेछ।
शेख हसिनामाथिको ६ महिनाको जेल सजाय एउटा कानुनी र राजनीतिक घटनाक्रम हो। अन्तर्राष्ट्रिय अपराध न्यायाधिकरणको यो फैसला, मानवता विरुद्धका अपराधको आरोप र देशभित्रको अस्थिर वातावरणले बंगलादेशको राजनीति निकै संवेदनशील मोडमा पुगेको संकेत गरेको छ।
अब हसिनाको कानुनी टोलीले उच्च अदालतमा पुनरावेदन गर्ने वा अन्तर्राष्ट्रिय अदालतमा जाने विकल्पहरू खोज्ने अनुमान गरिएको छ। बंगलादेशको भावी सत्ता सन्तुलन र लोकतान्त्रिक अभ्यासमा यो घटनाले गहिरो प्रभाव पार्ने निश्चित देखिन्छ।