काठमाडौँ – पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट अष्ट्रेलिया उडान सुरु हुने भएको छ। चीनको सिचुवान एयरलाइन्सले छेन्दु हुँदै अष्ट्रेलिया उडान गर्ने योजना बनाएको छ र यसका लागि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणसँग अनुमति मागिएको छ।
प्राधिकरणका सूचना अधिकारी ज्ञानेन्द्र भूलका अनुसार कम्पनीसँग आवश्यक छलफल भइरहेको छ र प्रक्रिया पूरा भएपछि अनुमति दिने तयारी गरिएको छ। एयरलाइन्सले आगामी सेप्टेम्बर महिनाबाट उडान सुरु गर्ने योजना बनाएको छ।
सिचुवान एयरलाइन्सले यसअघि पनि पोखराबाट चार्टर उडान सञ्चालन गरिसकेको थियो। नियमित उडान सुरु भएमा अष्ट्रेलिया आवत–जावत गर्ने नेपाली यात्रुका लागि सहजता हुने विश्वास गरिएको छ।
यसैबीच भूटान एयरलाइन्सले पनि पोखरा विमानस्थलबाट चार्टर्ड उडान गर्ने तयारी गरेको छ। पारो इन्टरनेसनल एयरपोर्ट हुँदै दिल्लीसम्म जोड्ने योजना रहेको प्राधिकरणले जनाएको छ।
हाल पोखरा विमानस्थलमा नियमित अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्ने कम्पनी हिमालय एयरलाइन्स मात्र रहेको छ। सिचुवान र भूटान एयरलाइन्सले सेवा सुरु गरेपछि विमानस्थल थप चलायमान हुने र अन्तर्राष्ट्रिय यात्रु आकर्षित गर्ने अपेक्षा लिइएको छ।
भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा भने जजिरा एयरवेज र थाई एयर एसियाले पुनः उडान सुरु गर्ने तयारी गरेका छन्। दुबै कम्पनीले अक्टोबरदेखि हप्तामा दुईवटा नियमित उडान गर्ने योजना बनाएका छन्।
नेपाल सरकारले पोखरा र भैरहवाबाट हुने अन्तर्राष्ट्रिय उडानलाई विशेष छुट र सहुलियत दिएको छ। यात्री सेवा शुल्क, पार्किङ, ल्यान्डिङ तथा अन्य प्राविधिक शुल्कमा छुट दिइएको छ, जसले यी विमानस्थलमा विदेशी एयरलाइन्स आकर्षित हुने विश्वास गरिएको छ।
पोखराबाट अष्ट्रेलियाको नियमित उडान सुरु हुनु नेपाली यात्रु र पर्यटन व्यवसायका लागि महत्त्वपूर्ण उपलब्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ।
काठमाडौँ – नेपालको आर्थिक अवस्था अझै पूर्णरूपमा सुधारिएको छैन। बजारमा मागको चाप सामान्य छ, लगानीकर्ताको मनोबल सन्तुलित छैन, र राष्ट्र बैंकले अपेक्षा गरेअनुसार कर्जा प्रवाह पनि भएको छैन। तर यस्तो अवस्थामै देशका २० वाणिज्य बैंकमध्ये १६ वटा बैंकले अघिल्लो आर्थिक वर्षमा उल्लेखनीय रूपमा नाफा बढाएका छन्।
२०७९/८० मा ४९ अर्ब ८७ करोड रुपैयाँ मुनाफा कमाएका बैंकहरूले २०८१/८२ मा ७१ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ नाफा कमाएका छन्।
यो लगभग ४३ प्रतिशतको वृद्धि हो, त्यो पनि ब्याज आय घटेको अवस्थामै।
ब्याज घट्यो तर शुल्क आय र ऋण असुली बढ्यो
गत वर्ष बैंकहरूको कुल ब्याज आय १ खर्ब ९२ अर्ब ६४ करोडबाट घटेर १ खर्ब ९० अर्ब ५३ करोडमा झरेको छ।
तर, ब्याजबाहेकका आम्दानी (non-interest income) जस्तै शुल्क, सेवा दस्तुर र विदेशी कारोबारका माध्यमबाट आउने आय उल्लेखनीय रूपले बढेको देखिन्छ।
बैंकहरू अब ब्याजमै मात्र होइन, सेवामा पनि व्यापार खोज्न थालेका छन्। ब्याज घटेपनि, एलसी (Letter of Credit), सेवा दस्तुर, र विदेशी कारोबार शुल्कबाट पर्याप्त आम्दानी गरेका छन्।
बैंकहरूले नोक्सानी व्यवस्थापनमा सुधार गरे
नेपाल बैंकर्स संघका पूर्व अध्यक्ष भुवन दाहालका अनुसार गत वर्षको नाफा वृद्धिमा खराब कर्जाका लागि छुट्याइएको रकम (loan loss provision) कम हुनु पनि मुख्य कारण हो।
अघिल्लो वर्ष बैंकहरूले करिब ५६ अर्ब रुपैयाँ नोक्सानी व्यवस्थापनका लागि छुट्याएका थिए, जबकि गत वर्ष त्यो रकम घटेर २८ अर्ब ५० करोडमा झर्यो। यसको सीधा असर मुनाफामा देखिएको हो।
कुन बैंकले कति कमायो?
नबिल बैंक ७ अर्ब १२ करोड
प्रभु बैंक ५ अर्ब ४४ करोड
नेपाल इन्भेस्टमेन्ट बैंक ६ अर्बभन्दा बढी
ग्लोबल आइएमई ६ अर्बभन्दा बढी
एनआईसी एसिया १६ करोड १५ लाख (सबैभन्दा कम)
केही बैंकहरूको नाफा वृद्धि अस्वाभाविक रूपमा उच्च दरमा देखिएको छ, किनभने अघिल्लो वर्षको परिष्कृत र अपरिष्कृत वित्तीय विवरणमा फरक देखिएको थियो।
बैंकहरूको भनाइ: ‘सुधारको बाटोमा छौं’
ग्लोबल आइएमई बैंकका सीईओ सुरेन्द्रराज रेग्मी भन्छन्, तेस्रो त्रैमाससम्म धेरै बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक थियो तर चौथो त्रैमाससम्म सुधार भयो। असुलीमा सुधारले धेरै नाफा बढाएको हो। उनले थपे, मौद्रिक नीतिको लचिलो प्रबन्ध, कर्जाको पुनर्तालिकीकरण र आर्थिक प्रणालीको स्थायित्वले नाफामा टेवा दिएको छ।
लाभांश वितरण क्षमतामा सुधार
अहिले बैंकहरूले औसतमा १३.२९ प्रतिशत लाभांश वितरण गर्न सक्ने अवस्थामा पुगेका छन्। जुन गत आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म २१ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ वितरणयोग्य मुनाफा रहेको विवरणहरूबाट देखिन्छ।
खराब कर्जा अझै चुनौती
सुधार भए पनि खराब कर्जा (NPA) औसतमा अझै ४.१ प्रतिशत पुगेको छ, जुन अघिल्लो वर्ष ३.७४ प्रतिशत थियो।
यसले देखाउँछ, नाफा बढे पनि जोखिम समाप्त भएको छैन।
नेपालका वाणिज्य बैंकहरूले ब्याज घटेको, ऋण विस्तार सीमित भएको, र बजार अझै स्थायीतर्फ नलागेको बेला पनि आफ्नो रणनीति परिवर्तन गरेर नाफा बढाउन सफल भए।
शुल्क आयमा वृद्धि, ऋण असुलीमा सुधार, र नियमनात्मक छुटहरूले वित्तीय क्षेत्रमा सकारात्मक संकेत देखिएको छ।