नेपालले एक वर्षमै साढे १७ अर्ब रुपैयाँको बिजुली निर्यात गर्‍यो

साउन २१, २०८२।

काठमाडौँ – नेपालले आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा कुल १७ अर्ब ४५ करोड ९९ लाख रुपैयाँ बराबरको विद्युत् भारत र बंगलादेशमा निर्यात गरेको छ। नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका अनुसार यो परिमाण अघिल्लो वर्षको तुलनामा उल्लेखनीय रूपमा बढेको हो।

भारतमा १७ अर्ब १९ करोड ३२ लाख र बंगलादेशमा २६ करोड ६६ लाख ९८ हजार रुपैयाँ बराबरको विद्युत् निर्यात गरिएको हो। यो अवधिमा भारतबाट १२ अर्ब ९२ करोड ३१ लाख रुपैयाँ बराबरको बिजुली आयात गरिएको छ। अघिल्लो वर्षको तुलनामा आयात घटेको र निर्यात बढेको तथ्यांक सार्वजनिक गरिएको छ।

२०८०/८१ मा बंगलादेशमा विद्युत् निर्यात सुरु भएको थिएन। तर, २०८१/८२ मा त्रिशूली र चिलिमे जलविद्युत् आयोजनाबाट ४० मेगावाट विद्युत् बंगलादेश निर्यात गरिएको छ। यो विद्युत् ६.४० अमेरिकी सेन्ट प्रति युनिट दरमा बेचिएको हो।

नेपाल–भारत–बंगलादेशबीचको त्रिपक्षीय सम्झौता अनुसार प्रत्येक वर्ष जुन १५ देखि नोभेम्बर १५ सम्म बंगलादेशमा विद्युत् पठाउने व्यवस्था गरिएको छ।

नेपालले भारतसँग ‘डे अहेड’ तथा ‘रियल टाइम’ बजारमार्फत प्रतिस्पर्धात्मक दरमा विद्युत् बेचिरहेको छ। साथै, भारतीय कम्पनी NTPC विद्युत् व्यापार निगम (NVVN) सँगको सम्झौताअनुसार नेपालले भारतको हरियाणा राज्यसम्म विद्युत् आपूर्ति गरिरहेको छ। हाल नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले भारतमा ७ सयदेखि ८ सय मेगावाट विद्युत् निर्यात गरिरहेको छ।

प्रवक्ता राजन ढकालका अनुसार आगामी भदौदेखि सफा पानी बढेपछि पूर्ण क्षमतामा उत्पादन भएर १,००० मेगावाटसम्म विद्युत् निर्यात गर्न सकिनेछ।

भारतसँगको व्यापार नेपाली रुपैयाँमा हुने गरेको छ भने बंगलादेशसँगको व्यापार अमेरिकी डलरमा भइरहेको छ। यो व्यवस्थाले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा नेपालको व्यापार सन्तुलन सुधार गर्न टेवा पुर्‍याउने अपेक्षा गरिएको छ।

पूर्व कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले अघिल्लो वर्ष नै नेपाल खुद विद्युत् आयातकर्ताबाट खुद निर्यातकर्ता बनिसकेको दाबी गरेका थिए। यो वर्ष झनै बढी निर्यात भएको छ। उद्योगीहरू भने स्वदेशी माग नधानेर निर्यात प्राथमिकतामा राखिएको गुनासो गरिरहेका छन्।